Na zeven jaar in België blijft Zarissa ‘de buitenstaander’, ‘die Congolese’. Maar achter haar donkere ogen schuilt een verhaal. Een verhaal dat ondanks onze huidskleur, naam en taal, ondanks onze culturen en bestemmingen, vergelijkbaar is met dat van mij. Want ook ik ben ‘die andere’ in de straten van Paramaribo, ‘de Nederlandse’. Elk terug in ons eigen geboorteland, zijn we degene die vertrokken is. ‘Tijdens een bezoek in Suriname werd me duidelijk dat ik er niet meer bij hoorde. Ik werd Belg genoemd’, vertelt Zarissa.  

Zarissa’s emigratie begon als nietsvermoedende 19-jarige journaliste bij avondblad De West in Paramaribo, Suriname. Bij het rondleiden van een nieuwe lichting Belgische stagiaires, leerde ze Arno kennen. Drie jaar later, in 2010, ging ze hem achterna en verhuisde ze officieel naar België, waar ze nog steeds met Arno en hun driejarig zoontje Rynn woont. ‘Ik ben een Surinaamse Belg, want ik heb nu twee identiteiten.’

Aangekomen in België, kon Zarissa de eerste maanden alleen van een thuisgevoel spreken binnen de vier muren van hun appartementje. ‘Het was een ruimte die wij samen hadden gecreëerd. Alles daarbuiten was vreemd voor mij’, verklaart Zarissa. Ze had het in die periode heel moeilijk met haarzelf, enorm veel heimwee, geen werk en geen vrienden. ‘Bij elke kans die ik kreeg, vluchtte ik naar familie in Amsterdam, waar de Surinaamse cultuur levendig is’, vertelt ze over deze moeilijke periode. Geleidelijk aan is ze toch gaan wennen aan haar nieuwe omgeving in België. ‘Toen ik vast werk had en het Vlaams beter kon verstaan, ging het stukken beter. Zeker toen we verhuisden van Herent naar Antwerpen, was het alsof ik in een totaal andere wereld stapte’, getuigt Zarissa.

‘Het bleef niet bij de gebruikelijke opmerking wat ben je dik geworden‘

Nergens thuis
‘In België heb ik me altijd de buitenstaander gevoeld. Degene met een ander accent, achtergrond, opvoeding en mentaliteit. Maar daar had ik vrede mee’, vertelt Zarissa. Tot ze na een jaar terugkeerde naar haar geboorteland Suriname. Daar kwam ze tot de onverwachte ontdekking dat ze zich ook niet meer thuis voelde. ‘Ik was degene die vertrokken was. Hoewel ik het niet zo ervaarde, was ik in de ogen van mijn familie en Surinaamse vrienden verandert’, blikt ze terug op haar eerste bezoek. Het bleef niet bij de gebruikelijke opmerking ‘wat ben je dik geworden’, die Surinamers steeds weer gebruiken als iemand terugkeert na een maandje vakantie. ‘Het werd me duidelijk gemaakt dat ik er niet meer bij hoorde. Ik werd Belg genoemd, terwijl ik mij totaal geen Belg voelde. Niet in Suriname, en zeker niet in België’, vertelt Zarissa. Intussen heeft ze dit geaccepteerd.

‘Het klinkt wat triestig, maar ik voel me nergens echt thuis,’ vertelt ze, ‘Het is de prijs die ik moet betalen voor mijn emigratie. Ik zal altijd vastzitten tussen twee landen, twee culturen en twee identiteiten.’ Onder familie is ze bar’ bigi lafu Zarissa (letterlijke vertaling: ‘uitbundig lachende Zarissa’) die in België woont, onder haar Belgische collega’s en vrienden is ze ‘die goedlachse Surinaamse’. ‘Ik heb daar vrede mee’, aldus Zarissa.

Meestal toch
‘Er zijn natuurlijk dagen waarop ik het moeilijk heb’, vertelt Zarissa, die zich elke ochtend als eerste uit bed sleept, maar als laatste klaar is om de dag te beginnen. ‘Ik sla mijn ontbijt over, geef manlief en zoontje een kus en schuif ongelukkig aan op de snelweg naar het werk’, vertelt ze over haar dagdagelijks leven. Ze werkt momenteel als douanedeclarant voor een logistiek bedrijf, waar er altijd een hoge werkdruk heerst. ‘Na mijn werkuren race ik tegen de klok om mijn zoontje van de naschoolse opvang te halen. Het leven hier is zo gejaagd en prestatiegericht, dat ik op sommige momenten verlang naar een relaxt leventje in Paramaribo’, vertelt ze over de tweestrijd.

Eenmaal Rynn thuis gewassen is en gegeten heeft, kruipt het gezin gezellig in de zetel om naar een filmpje te kijken. ‘Wanneer Rynn in bed ligt, hou ik me creatief bezig met fotografie en schrijven’, vertelt Zarissa. Gelukkig zijn de weekends minder gejaagd en plant ze uitstapjes met vrienden of brengt ze eens een bezoek aan een museum.

‘Thuis is waar de liefde huist’

Het is intussen twee jaar geleden sinds Zarissa voor het laatst in Suriname was. ‘In het begin ging ik er elk jaar naartoe, maar met een kind erbij gaat dat niet meer zo gemakkelijk’, vertelt Zarissa, die samen met Arno zuinig is op verlofdagen en meer let op de centen. Een vliegticket naar Suriname kost al gemakkelijk 800 euro, en dan mag je eigenlijk nog van een goedkoop ticket spreken. ‘Thuis is waar liefde huist. Dat kan zijn bij mijn klein gezinnetje of bij mijn familie in Suriname, Nederland en België’, vertelt Zarissa. Zoveel liefde op zoveel verschillende plaatsen klinkt voor de dromerige Belg misschien prachtig, de portemonnee heeft vaak het laatste woord. Maar gelukkig wordt geduld beloond: de tickets voor volgend jaar zijn geboekt.

Volgende maand gaan we verder met deze reeks ‘Surivlaamse bondgenoot’, en delen Zarissa en ik onze kijk op ‘cultuurverschillen’. Neem alvast een kijkje op ‘Prodo Misi’ voor meer ervaringen over Zarissa’s immigratie, en laat ons weten wat je van ons initiatief denkt!