Ik bevind me momenteel al een maand in Nieuw-Zeeland en na het planten van duizenden bomen vind ik nu mijn weg naar het zuidelijke eiland. Mijn mams liet me via mail weten dat er in België nogal wat zorgen ontstaan omdat ik niets post. Aan allen die zich zorgen maken: ik adem nog steeds. Aan allen die zich geen zorgen maakten, wel…..Ik adem nog steeds. Ik schrijf nog steeds heel veel, alleen deel ik dit niet met jullie. Want ik bevind me in dat stadium waarbij ik (1) niet weet wat te schrijven voor een tijd, (2) ik twijfelde of het wel zin heeft om mijn bevindingen te delen met jullie. Ik kan pagina’s vol schrijven over mijn cultuurshock die ik bij mijn aankomst in Auckland ervaarde, of over het feit dat de westerse mentaliteit me niet meer zo zint. Over het feit dat de maatschappij voornamelijk gebaseerd is op geld, succes en tijd. Daar zie ik het punt niet meer van in. Ik kan uren schrijven over het feit dat ik niet meer weet wat ik moet denken over de wereld, over de tegenstrijdige gevoelens van oneerlijkheid, prioriteit, egoïsme en zelfbehoud. Ik kan blijven schrijven en dat doe ik ook op papier. En ergens heb ik misschien de hoop opgegeven dat jullie me kunnen begrijpen, want op dit moment begrijp ik mezelf niet eens. Ik ben verloren en op zoek. Maar ik weet waarom ik niet na Peru naar huis ben gekomen, zoals mijn mama me altijd aanraade. ‘Waarom moet je nog naar die andere kant?’

Omdat ik dit alleen door moet. Anders zou ik al deze tegenstrijdige gevoelens hebben in een omgeving waar ik ben opgegroeid, met mensen die me denken te kennen. Ik ken mezelf niet eens. En om uit te vinden wat ik ben, wie ik ben en waar ik naartoe wil, moet ik in een onbekende omgeving zijn, met vrienden die me niet kennen maar die me kunnen laten inzien wie ik aan het worden ben. Het woord reizen spreekt voor zich, ik sta niet stil in het groeien van mijn zijn. Elke avond ga ik als een ander gaan slapen als wie ik was toen ik opstond. En toch ben ik nog steeds dezelfde. Ik denk dat jullie na het lezen van dit toch kunnen inzien waarom ik even niet gedeeld heb. Ik weet het allemaal niet meer. En dat is het fantastische, spannende en verslavende gevoel dat me de kracht geeft om verder te gaan.

Ik ben verslaafd aan het niet weten, ik hou van mijn koffieuurtjes met pen en papier. Ik denk meer over het leven dan soms goed voor me is en ik weet nog steeds niet waar ik binnen een week zal vertoeven. Ik noem het geen crisis want daarvoor heb ik het veel te veel naar mijn zin. Maar ik voel me ook een beetje raar en weet niet altijd meer wat ik nu moet denken over de aarde. Ik zie mooie landschappen en prachtige nattur, adembenemende momenten. Maar het lijkt wel hoe meer mooie dingen ik mag bewonderen, hoe meer ik een lelijk beeld van de aarde schep. Want achter elke mooie foto zit in lelijk verhaal. Gigantische jungle? Bomen worden gekapt om de hoek van je camera. Krijg je help van een breed glimlachende Peruaan? Wees bereid je portefeuille open te trekken nádat je de hulp hebt ontvangen. Mooie blauwe wateren in Nieuw-Zeeland? Tot het je taak is om het strand op te kuisen. Ik moet je niet gaan vertellen dat de wereld zijn problemen kent, maar wat moet iemand vertellen die nog maar pas het concept ‘wereldproblemen’ ondervindt?

Het gaat mij niet om het zien van Machu Picchu, de one-night stand op de achterbank van de auto (sorry mams), de zeeleeuwen spotten bij de Ballestas Islas, op het strand hopeloos een kleurtje willen opdoen in Paracas, de uit zandsteen gemaakte kerken in Cusco bewonderen, het bekijken van de Temple of the Sun, het beklimmen van de Rainbow Mountain of het bezoeken van vele verschillende incaruines. Dat hoort erbij. Ik hou van een uitdaging en zal blijven proberen jullie duidelijk maken wat de impact is van een wereldreis op iemand zijn persoonlijkheid. Maar hoe beschrijf ik iets wat onbeschrijflijk is? Het gaat hem om de kleine dingetjes die je doen beseffen dat je niet thuis bent, en tegelijk wil je nergens anders zijn.

Reizen voor mij is…

Het vierjarig kindje uit je klas om vijf uur in de ochtend sigaretten zien verkopen aan de ingang van de pubs, de borst die naar boven komt om de baby te stillen tijdens de mis in de kerk, het feit dat je twee keer moet kijken of in de zak die op een vrouw haar rug hangt nu een baby, een lama of wat gerief zit verstopt. Bussen die niet rijden op uren, maar waar je ook nooit op moet wachten want er is altijd wel eentje dat passeert. Het betalen van 1 sol (38 cent) om je te mogen wegen op een standaard weegschaal in het midden van de straat. Een vrouw die langs de kant van de weg zit te wachten tot iemand passeert die 1 van haar 80 wc-rollen wil kopen. Het vele fruitaanbod waarbij elke appel er veel slechter en rotter uitziet dan ik gewend ben, maar zoveel lekkerder is. Het is niet luisteren naar mensen die zeggen dat dit fruit eerst gewassen moet worden voor je het mag opeten. Het zijn de affiches van de nog twee overgebleven presidentkandidaten die allebei even corrupt zijn en daarbij nog een corrupte naam hebben ook. Dat je voor een volle bus in het Spaans moet roepen dat je moet afstappen, want bellen kennen ze niet. Het over straat lopen en na 3 blokken pas beseffen dat jij een veel hoger tempo hebt van stappen in vergelijking met je hele omgeving. Of het feit dat je boven iedereen uitkijkt omdat Peruanen nu eenmaal kleine mensen zijn.

Deze week zag ik Shana en Roxanne van Melle Ladies. Mijn hoofd sloeg volledig op hol bij het aanhoren van de Gentse ‘R’. Het was toen pas dat ik besefte hoe hard ik die gemist had. Ik had er een gesprek over met Shana. Hoe leg ik deze, mijn ervaring, aan jullie uit? Hoe maak ik mijn vrienden, vrienden van vrienden en familie duidelijk dat een bus nemen in het centrum van Cusco een hele onderneming is? Dat ik zelfvertrouwen nodig heb om de bus te pakken, want je moet assertief, snel en niet verlegen zijn om af te stappen. Als ik zeg dat Cusco, het cultureel centrum van Peru, vies is, kunnen jullie er dan een voorstelling bij maken? Als ik zeg dat je soms de overkant van de straat niet kan zien door alle uitlaatgassen die bussen, taxi’s en auto’s verspreiden, denken jullie dan meteen dat ik overdrijf? Schoenen worden hier nog met de hand gepoetst door kleine jongetjes en oude mannen op straat. Het geeft je een flashback naar honderd jaar terug, terwijl er 21 eeuwse auto’s op de achtergrond rijden. Die 21 eeuwse auto’s, die op 5cm voor en achter je rijden terwijl je de straat probeert over te steken. Dat een 90-jarige man met een gebogen rug van meer dan 110 graden nog steeds hele dagen op straat staat om enkele sneetjes watermeloen te verkopen.

Het is telkens weer, tot vervelens toe, diezelfde t-shirt moeten aantrekken. Avonden op een rij hetzelfde eten zodat ik mijn geld kan sparen om leuke trips te maken. Je tanden staan poetsen in de wc van het restaurant omdat je er net een nachtbustrip op hebt zitten. Het is je arm zien groeien aan armbandjes van herinneringen, de steken in je hart bij het verlaten van een bestemming. Voor mij, reizen is na een lange dag de wifi gaan opzoeken om toch nog even met mijn vriend wat berichtjes uit te delen. Jaaa, voor degene die geen instagram hebben, ik heb een vriend zitten in Suriname.  Reizen is mensen leren kennen voor 1 dag, vijf minuten, 3 uur of 1 week tot zelfs enkele maanden. Het is elke maaltijd van de dag delen met iemand anders. Het is eten aan een tafel met iemand uit Oekraïne, uit Frankrijk, Australia en California, je kan je er iets bij voorstellen: de gesprekken zijn intigrerend en fantastisch. Het is een elektriciteitsloze kamer delen met twee uptight advocaten uit Wales en Ierland die nog nooit een zaklamp hebben moeten gebruiken bij het slapen gaan. Het is niet meer weten in welke taal je nu eigenlijk moet gaan denken en alle woorden door elkaar slaan. Het is informatie vragen, opnieuw en opnieuw. Het is je zak inpakken, spullen achterlaten en weggeven. Het is wachten, uitgebreid gaan eten en je zin doen. Het is uitpakken, zoeken en nieuwe muziek leren kennen. Het is alles waar iedereen altijd over sprak en het is fantastisch. Het is je normen en waarden tegenkomen en aanpassen. Het is eten bestellen terwijl je geen idee hebt wat op je bord zal verschijnen. Het is aanpassen en aanpassen, elke keer dezelfde vragen beantwoorden en verschillende straten bewandelen. Het is nooit vervelend en altijd spannend. Het is adrenaline die door je lichaam pompt en de uitputting nadien. Het is vermoeiend en opwindend tegelijk. Het is je energie steken in een schooltje en zien dat er helemaal niets veranderd. Het is een kampvuur met twee onbekenden op het strand aan de Grote Oceaan. Het is onwetendheid, hoop en avontuur. Het is allesbehalve gemakkelijk en ook met momenten frustrerend. 

Het is alles wat iemand die niet reist misschien niet kan begrijpen, het is de beste leerschool in het leven. Het is niet te beschrijven en daarom besloot ik met Shana dat het genoeg is om het zelf te weten. Dit is mijn avontuur en ik kan mijn best doen, en zal mijn best doen, om het te beschrijven, maar als ik niet aankom is het niet erg. Ik weet wat ik doe, ik weet waar ik ben en ik besef wat ik leer. Als er iets belangrijk is, is het toch wel dat ik het besef. Het is van mij, en een open mens als ik zal altijd willen delen, maar stiekem vind ik het ergens wel leuk dat jullie het nooit helemaal zullen beseffen. Zo wordt mijn egoïstisch plekje in mijn zijn toch nog gevuld met verhalen, gedachten, gevoelens en belevingen die jullie nooit zullen begrijpen, tenzij je ook aan het reizen bent, bent geweest of gaat. Het ene is niet minder dan het andere, maar net zoals Peru en Suriname, zijn ze gewoon zo onbeschrijfelijk anders. Peace out!

Shannon is 24 jaar en komt uit het noorden van Australië. Hij verkocht zijn appartement, nam ontslag op zijn job en reist nu zonder einddatum de wereld rond. Joven geniet nog even van het leven in Zuid-Amerika voor hij begint aan zijn verplichte legerdienst in Zwitserland. Lotte uit België stopte haar studies en kocht een ticket naar Peru, momenteel zit ze in Bolvië. Scott is 38 jaar en kan niet naar zijn vriendin in Signapore wegens immigratieproblemen. Terwijl zijn vriendin in haar thuisland geld spaart om hem te bezoeken, trekt hij rond in het zuiden van Amerika. Dim uit Californië is 21 en ligt in mijn kamer ziek op bed. Ze is net begonnen aan een driemaandelijks avontuur na haar studies en heeft er nu al spijt van. Michaël is 30 jaar en komt uit Frankrijk. Twee maanden geleden leerde hij zijn Peruaanse vriendin kennen in Lima. Terug in Frankrijk verkocht hij zijn huis en nam ontslag. Momenteel reist hij door Peru om het land en de cultuur van zijn vriendin te leren kennen. Hij zoekt uit of hij hier een leven kan opbouwen. Stojna uit Zwitserland en Sherina uit Malesië nemen enkele weken vakantie aan de andere kant van de wereld. Sarah uit Californië doet een vrijwillige stage tijdens haar schoolvakantie in het ziekenhuis van Arequipa, in het zuiden van Peru. Zo heeft ze een streepje voor op haar CV. Dominique uit New York is half Peruaans en wil kijken in welke cultuur haar mama vroeger opgroeide. Leah uit Ohio heeft de luidste lach ooit, maar kent geen gemakkelijk verleden. Om dit allemaal te vergeten reist ze rond. Barbara uit Brazilië is journaliste, maar gaf haar job op bij een magazine en schrijft geen blog tijdens haar avonturen. Chris uit New Jersey verzekert me dat een feestje in Arequipa meer sfeer heeft op 1 avond dan een avond in het huis van de wereldbekende serie Jersey Shore. Een oudere man uit Hawaii (waarvan ik de naam nooit gevraagd heb) is over 70 jaar en op zoek naar een nieuw paradijs, want Hawaii heeft volgens hem zijn beste jaren gekend. Rediat (28) is met haar zus op reis nu ze nog niet gesetteld zijn met man en kinderen. Jamaal uit Hollywood werkt in de mode-industrie en was voor de eerste keer buiten de USA, hij stond helemaal versteld van de Peruaanse cultuur. Jonathan is 25 en komt uit Paracas, Peru. Hij is gebeten door politiek en verzekerde me op een zatte avond dat hij ooit voor president zal opkomen en het land zal genezen van corruptie.
We zijn allemaal verloren en op zoek naar datgene wat een invulling kan geven aan onze definitie van geluk. We hebben allemaal die kriebel, die drang naar meer. We willen meer plaatsen zien, meer uitdagingen aangaan, meer eten proeven, meer ervaringen overleven, meer mensen ontmoeten, meer adrenaline opzoeken. We blijven niet in onze geboorteplaats hangen uit angst dat er iets beters voor ons daarbuiten is. We nemen niet genoeg met content zijn in het leven dat we leiden. Wat als het midden van de Boliviaanse jungle mijn plek op aarde is waar ik thuis hoor? Je weet het niet, tot je het probeert. We zijn nooit verzadigd en altijd nieuwsgierig. We zijn reizigers en we zijn vrij.
Onze mogelijkheden zijn eindeloos en hoe langer we onderweg zijn, hoe meer het besef groeit dat de wereld letterlijk aan onze voeten ligt. We moeten niet terug naar huis, we kunnen er elke dag voor kiezen om een bus naar het noorden, oosten, zuiden of westen te nemen. We moeten alleen onze backpack oppakken en gaan. Meer hebben we niet en meer hebben we ook niet nodig. We zijn op zoek naar ons geluk. Onze plaats op deze veel te grote wereld met teveel keuzes en mogelijkheden. Maar we gaan de uitdaging aan om toch op zijn minst enkele van die mogelijkheden te ontdekken en ondervinden. Zodat we weten wat onze plaats niet is.
Conclusie? Ik heb mensen ontmoet die 1 week, 1 uur, anderhalve maand, 6 maand, 15 weken en drie jaar on the road zijn. Onze wereld is ons huis. Van elk hostel, elk bed, maken we ons eigen plekje om tot rust te komen. Met al onze nationaliteiten, leeftijden en achtergronden verschillend, maar we zijn samen thuis in een plek waar niemand thuis is. Het is een uitzonderlijk en fantastisch gevoel dat verslavend werkt. We blijven zoeken, en zullen misschien nooit beseffen dat we het gevonden hebben.
We reizen verder en maken vrienden die geen vrienden zijn. Je ergert je dood bij het overhoren van een gesprek tussen drie Cubaanse meisjes die niets willen doen zonder dat Lonely Planet het aanraadt. Je slaakt een diepe zucht bij het arriveren van een oversociaal iemand in de kamer of gebruikt je oordopjes aan het ontbijt omdat die ene uit Wales veel te luid aan het schateren is om 8 uur in de ochtend. Je staat watertandend boven de kookpot omdat een of andere kerel uit Oekraïne overheerlijk aan het koken is en maakt kleine wandelingen door de stad met de eerste beste persoon die het hostel binnenstapt en net als jij wel zin heeft om even de benen te strekken.

We kiezen niet met wie we slapen maar we kiezen naar wie we luisteren. We maken een familie waar we geen bloed mee delen, en we verblijven in een huis dat tot geen van ons allen behoord. We delen materiaal en kennis, verhalen en ervaringen. We maken plannen die we nooit uitvoeren en doen dingen die we niet gepland hebben. We maken fouten, worden afgezet, uitgebuit en gebruikt. Maar voor geen geld van de wereld willen we het reizen opgeven voor een veilige thuishaven.
We overleven op adrenaline, angsten en onwetendheid. We teren op onze kennis en ervaringen maar zijn nooit slim genoeg om niet weer in de fout te gaan. We zijn verslaafd aan het maken van hartbrekende beslissingen en weten niet waar eerst naartoe te gaan omdat er gewoon teveel te zien valt. We steunen de ander ongeacht zijn karakter, achtergrond of nationaliteit. We houden van elkaar zonder elkaar te kennen, want we zijn lotgenoten op dezelfde weg met verschillende bestemmingen.

“Het leven is een reis, geen bestemming“, is een wereldberoemde quote van Ralph Waldo Emerson, die trouwens veel beter klinkt in het Engels (“Life is a journey, not a destination”) dan in het Nederlands. Daar zit ik dan, alleen in de bus op weg naar de wereldberoemde Nasca Lines. Ik heb ervoor gekozen om geen 100 Amerikaanse Dollars te betalen voor een cool en spannende vlucht in een van die kleine vliegtuigjes, maar zelf mijn weg te vinden naar “de toren”, waar ik voor 2 soles (met 1 sol korting dankzij mijn gratis studentenkaart uit Suriname) drie van de lijnen kon bewonderen. Op de publieke bus wordt ik vergezeld door een oudere Peruaanse dame. Ik wou dat mijn mama mij zag zitten, daar zit Zoe´tje dan, in haar short en topje, geplet tegen de ruit door een echte -wat zwaardere- Peruaanse dame. Je kent ze wel, zwart lang dik prachtig haar in twee vlechten gewoven en op de rug en aan de uiteindes bij elkaar gebonden. Op het gerimpelde, zongebruinde maar altijd vrolijke hoofd van de vrouw stond een witte hoed met zwarte band. Haar ogen stonden donker en warm in haar oudere gezicht. Ze was ouder dan 80, maar had er geen probleem mee om kilo´s aan materiaal met zich mee te sleuren op haar weg van Nasca naar Ica. De lachrimpels rond de ogen en mond maakten haar stukken jonger. Een lichtblauwe t-shirt en een roze blouse bedekte haar schouders. Geen broek, altijd een gekleurde gelijnde rok die tot onder de knieën komt. Het duurde enkele minuten voor ze haar busticketje vond ter controle tussen al haar papiertjes, boodschappenlijstjes, busticketjes, rekeningetjes en allerhande soorten gerief op haar schoot en aan haar voeten. Ik was rustig van het landschap aan het genieten, dat me het gevoel gaf dat ik door Mars aan het rijden was met alle donkerbruine bergen beladen met kleine en grote stenen. Ik moest mijn muziek stopzetten toen er zacht op mijn schouder werd getikt door mijn metgezel.

Voor ik het goed en wel besefte kreeg ik een Spaanstalige bijbel in mijn handen gedrukt en moedigde de vrouw me aan om luidop te gaan lezen. Om haar niet te willen beledigen, deed ik wat de lieve oude vrouw van me vroeg en kreeg er nog plezier in ook. Mijn Spaans is veel beter dan ik ooit had durven denken. Mijn enthousiasme over de taal maakte het stemvolume van de vrouw alleen maar luider. Op een gegeven moment giechelde ze zelf van geluk zoals alleen een klein kind dat kan. Ze klapte nog net niet in haar handen van blijdschap. Al snel raakten we in een gesprek over God en de belangrijkheid van het Spaans. Maar voornamelijk over God die triest is dat het zo slecht met de natuur gesteld is, wat de handen van de mensen toch allemaal van wreedheid veroorzaken op deze wonderlijke aarde. Ik ben het niet eens met 1 God, 1 geloof en wat nog allemaal, maar ik kon het punt van de oude vrouw ook niet ontwijken. We maken de wereld kapot, we weten het, we veranderen het niet en doen er niets aan. Niet veel later was het tijd om de Bijbel terug te geven aan de vrouw en de bus te verlaten. Dat vond ze heel jammer en het streelde mijn ego wel een beetje, maar ik was stiekem ook blij dat ik niet nog 2 verplichte uren naar Ica met de vrouw had om over God en de Bijbel te discussiëren in het Spaans. Zo, ik was op mijn bestemming van de dag: Nasca Lines.

Eerlijk? De ontmoeting met de vrouw, en dus de reis ernaartoe, was indrukwekkender. De lijnen waren een teleurstelling. Ja, er stonden grote figuren in de grond getekend en nee, nog steeds niemand heeft een idee hoe de Inca´s het vroeger hebben klaargespeeld en met welke materialen ze het gemaakt hebben. Net zoals in Ollantaytambo, daar sta je dan, met zijn allen rond een steen gebogen, kijkend naar de zachte vormen en perfecte gebogen hoeken in de gigantische stenen die tot 200 ton wegen. Hoe in hemelsnaam hebben ze dat vroeger ooit kunnen bewerken? Met welk materiaal? Hoe hebben ze geweten dat de ene steen zo gebogen moet zijn om perfect op de volgende steen te passen zodat ook zonder gebruik te maken van een soort cement en na verschillende aardbevingen, de stenen nog exact op dezelfde plaats zitten. En dat terwijl grote gebouwen en kerken van in later gebouwde jaren het wel begeven. Nee, de constructies van de Inca´s bleven bewaard. En dat is ook met die Nasca lijnen, het zijn wat lijnen op de grond. Of in de Ballestas Islands in Paracas, waar een grote kandelaar op de zij van een zandberg is getekend. Het zijn wat lijnen. Maar hoe hadden ze vroeger het inzicht om zo grote tekeningen in de aarde te maken? En de lijnen zijn nog bewaard, waarom is het niet overgoten met zand of aarde door de wind, stormen of aardbevingen die Peru heeft moeten doorstaan? Het is maar een steen, en het zijn maar wat lijnen, maar wat mij diep vanbinnen een groot plezier geeft, is dat we met onze 21ste technologie er nog steeds niet in geslaagd zijn om te achterhalen hoe mensen vroeger met helemaal geen technologie ons slimmer af waren. We denken alles te weten, maar volgens mij weten we nog maar een kleine hoeveelheid van de wonderen die de aarde ons te bieden heeft. Het feit dat ik onderdeel mag zijn en de kans krijg om die wonderen te ontdekken, maakt me warm in mijn hart.

En het doet mijn hart krimpen hoe wij mensen met onze handen erin slagen om alles wat we van wonderen ofwel (1) veel te hard gaan beschermen. Zo was er in Ica een palmboom met acht ‘hoofden’. Een natuurwonder kun je het noemen. De verschillende stammen die aan eenzelfde wortel vast zaten liepen in krullen over elkaar, onder de grond en als een slang weer boven elkaar. Het geheel was zo nog niet zo groot als mijn tuin, maar toch was het afgezet door prikkeldraad en een pad rondgemaakt en mochten we niet in de buurt komen van de boom. Want we zouden het kunnen beschadigen. Dus daar is die palmboom dan, een cadeau van de natuur waar eigenlijk niemand van kan genieten.
Of (2) we gaan de wonderen gaan uitmelken. Zo heb je Huacachina, een oase in de woestijn, paradijs op aarde. Waar alles rond de oase ofwel een hotel is, ofwel een restaurant ofwel een souvenirwinkel. Het water, dat natuurlijk gezien jaren geleden zou moeten zijn weggezakt in de grond, is er nog steeds. Omdat het door de mensen handmatig wordt bijgepompt. Want zonder het water zouden de toeristen ook niet meer komen natuurlijk. Dan ben je in de woestijn en verwacht je natuurlijk alleen te zijn, in the middle of nowhere. Sta je daar met een stuk of tachtig andere toeristen te sandboarden en moet je wachten om naar beneden te gaan zodat je niet op een ander zou botsen. In de woestijn, met meer plaats en zand in de wereld dan een menselijk brein zich kan voorstellen. Zou je verwachten dat je wel op een andere berg zal sandboarden dan alle anderen, niet dus. Machu Picchu is nog zo een voorbeeld. Roddels doen de ronde dat binnen 2 jaar de berg misschien zal moeten sluiten voor het publiek, omdat er elke dag meer dan 1000den mensen de paden bewandelen, en zo een capaciteit kunnen de oude incapaden niet verdragen. Dat is toch jammer.

Maar wie ben ik om te klagen terwijl ik stiekem heel blij ben dat ik het toch nog heb kunnen zien. Dat ik er toch nog heb kunnen lopen. En ik heb ook 100 Amerikaanse Dollar neergelegd voor twee dagen Machu Picchu. En ik stond ook met mijn mond vol tanden en mijn ogen wijd van verwondering. Ik ben er geraakt, ik heb het gezien, ik ben een van die duizenden die de paden kapot maakt, want ook mijn voetstappen laten zijn sporen achter. Naast beschermen en uitmelken, kunnen we onze omgeving ook (3) for granted aannemen, ofwel accepteren. Het ziet er nu zo uit, het is nu eenmaal zo. Accepteren is een moeilijk proces in een menselijk leven. Wie een lichaamsdeel verliest, moet dat accepteren. Als je vriend je niet meer wil zien, moet je dat accepteren. Als je haar grijs wordt omdat je ouder wordt, moet je dat accepteren. Als je wilt uitgaan in de avond, maar je hebt geen geld meer over, moet je dat accepteren. Het ene is al moeilijker dan het andere, maar er zijn duizenden dingen die we moeten accepteren in het leven, en dat gaat niet altijd even gemakkelijk. Maar we accepteren heel gemakkelijk, té gemakkelijk, dat we de wereld om zeep helpen. En we accepteren dat we het accepteren, wat de situatie en deze zin al helemaal ingewikkeld maakt. Ik ga hier niet gaan oproepen om allemaal te gaan recycleren, allemaal geen papiertjes meer op straat te gooien of vanaf nu alleen maar bio-vlees in de winkel te gaan halen, want eerlijk: zo bestaan er genoeg blogs met allemaal hetzelfde resultaat, ze geraken niet ver met hun oproepen. Maar toegegeven: het is een punt om over na te denken, niet? Hoe wij omgaan met de dingen die we hebben gekregen, is op zijn minst ondankbaar te noemen. En we weten het. Ook ik maak mijn schuldig, elke dag opnieuw. Wat doe ik eraan?