Enkele dagen geleden scrolde ik door mijn Facebooktijdlijn, uit verveling. Ik wou zien hoe mijn leven eruit ziet voor dat van een ander. Want ik wil niet zijn zoals alle anderen. Ik heb het nooit willen zijn en verwacht niet dat dit in de toekomst ooit verandert. Maar toen ik scrolde, kon ik de waarheid ook niet ontkennen. Mijn leven ziet er net hetzelfde uit als… dat van alle andere. Gefrustreert scrolde ik verder, niet oplettend. Tot enkele woorden me deden pauzeren. Woorden van een man die niet meer is. Woorden van een man die niet meer zijn.

‘Niet vergeten Zoe, de zingever ben je steeds zelf…’ was zijn comment op een blogpost van me, waarin ik duidelijk gefrustreert was over de verwachtingen die het leven ongevraagd met zich meebrengt, of het tekort daaraan. Op 27 mei, om 18u18, heb ik daar weinig aandacht aan besteed. Ik ‘like’te en scrolde verder, die oom toch, altijd aan het fylosoferen.

 

Nu is die oom niet meer, maar zijn woorden blijven bestaan. En zijn advies blijft in mijn hoofd hangen, alsof hij de woorden zegt terwijl hij achter me staat. Ik frons mijn wenkbrauwen en geraak niet verlost van dit vervelende vraagstuk. Het draait altijd om hetzelfde, of het nu gaat over een historisch drama, een fyctieve toekomst of een uitgevonden romantisch zon-zee-strand-verhaal. Overal, zowel in film en boek, wordt deze vraag gestelt, soms letterlijk en soms figuurlijk. ‘Misschien zijn we hier voor een reden’, ‘maybe this all has a reason’. Je doel definieren en het behalen ervan. We zuigen een reden uit onze duim en werken ernaar toe alsof we zijn uitverkozen voor het ontwikkelen van dit levenswerk. We praten onszelf goed met die woorden omdat het zoeken naar een antwoord alleen maar meer hoofdpijn en vraagtekens oplevert. Tot de vraag weer komt oppoppen: ‘Is dit het?’

Onze lijst van dingen die het niet moeten zijn, is lang. Onze lijst van dingen die het zouden moeten zijn, is langer. Dat wat je nu hebt, dat wat je nu doet, is het. Maar we zijn niet snel tevreden gesteld met dit antwoord. Het was genoeg. Ooit, op een dag, toen er nog niet zoveel kennis was maar al het noodzakelijke al geweten was. Toen slapen, eten, drinken en seks nog genoeg was. Toen er nog maar 1 doel bestond. Overleven. Kinderen achterlaten voor wanneer we zelf niet meer verder konden. Maar vandaag is het is niet meer genoeg. We willen meer.

We kijken naar romantische verhalen waarin liefde de grenzen van de natuur overschrijdt, we luisteren naar muziek die ons doet geloven in het bovennatuurlijke, we zitten met ons hoofd in de wolken wanneer we lezen over een twintiger die miljoenen per week casht. We krijgen de illusie dat we iets meer met ons leven moeten doen. Of het antwoord nu liefde, macht, geld of materie mag zijn, beslist iedereen voor zichzelf. Maar ook ik, de president, de rijke olie-sjeikh, de man die in de wildernis woont, de vrouw in  oorlogsgebied of de oma in het rusthuis. De basis van ons bestaan blijft voor iedereen dezelfde, welke titel je ook op jezelf plakt, of op jou geplakt krijgt. Maar dat alleen is niet genoeg.

Mijn oom geloofde dat liefde alles kon overwinnen.’Toen dat niet zo bleek, kwetste je dat enorm. Ben je dat ooit wel teboven gekomen?’ Was de vraag die mijn vader hem stelde op de begrafenis van zijn broer. Ik heb duidelijk besloten dat liefde de zingeving van mijn leven is. Dat bewijst mijn aanwezigheid hier in Suriname. Maar de woorden van mijn nonkel zetten me ook aan het denken.

Ik ben bang. Bang om te worden zoals de rest. Al die blabla en weinig dada. Ik ga dit en ik ga dat en uiteindelijk moet je je doelen steeds bijstellen, je grenzen niet zo hoog leggen. Want doe je dat niet, moet je goed kunnen omgaan met teleurstelling. Iets waar ik (jammer genoeg?) niet goed in ben.

Ik las over Reiner Maria Rilke, ‘een compagnon de route’ zoals mijn oom hem verwoordde (een Duitse lyrische dichter in +/- 1900). Rilke geloofde dat hij alleen in de eenzaamheid tot zijn recht kwam, en wou zich niet verliezen in de armen van iemand anders, want dan zou hij niet zijn pure zelf meer zijn. Dus telkens wanneer hij heel close met een vrouw kwam, nam hij afscheid. Op elke treinstation dat hij stopte stuurde hij een bos bloemen naar die vrouw. Hoe verder hij ging hoe meer bloemen zij ontving. Niet dat hij niet in staat was lief te hebben, maar hij liet zichzelf niet toe zich aan te passen aan iemand anders. Je kan je leven niet delen zonder te veranderen.

Dat heb ik laatste maanden ook mogen ondervinden. Maar ik wil niet alleen zijn, ik kies ervoor om mezelf te verliezen in een ander. Omdat ik voel dat dat is wat het leven van me vraagt. Hij is mijn zin van bestaan. Maar de band tussen hij en ik overtreft niet de wetten van de natuur, ondanks wat alle romantische films en boeken me doen geloven. Zo een liefde bestaat niet in de realiteit. Daarom vind ik het belangrijk om in de eerste plaats onze liefde te delen met de moeder van ons allemaal. De natuur beslist. De natuur heeft de kracht. En is liefde een natuurlijke kracht?

Dus als liefde mijn zingeving is, dan heb ik mijn persoonlijke doel in het leven al bereikt. Toch? Ik hou van een man met een liefde die al mijn persoonlijke grenzen verlegt, hetgeen wat Rilke wou vermijden. Ik pas me aan, (of ik doe mijn best) terwijl ik mezelf blijf. Maar ik geloof, net zoals mijn oom, dat liefde alles overwint. Misschien omdat ik teveel fantasieboeken lees en teveel romantische drama’s heb gekeken, misschien omdat het het juiste antwoord is of misschien omdat ik me iets in mijn hoofd haal. Maar ik doe het. Zal ik, net zoals mijn oom, hierin teleurgesteld geraken? Zal ik ondervinden dat liefde zijn grenzen kent, en zal ik dat kunnen accepteren?

 

En wat doe ik daarnaast? Want liefhebben kan je elke minuut van de dag, maar in de zetel blijven zitten en liefhebben gaat na een tijdje ook vervelen, zoals alles. Want we worden gedwongen meer te willen, we worden verleid in het meer hebben, we worden verwacht in het meer doen. Omdat jij en hij en zij het van me vragen. Net zoals ik het (onbewust?) van jou vraag. Want een liefdevolle film alleen is niet genoeg om onze aandacht te houden. We moeten gevoed worden met sensatie en drama. Al is het maar uit verveling van het gewone. We willen de grootste dingen, maar kunnen we ook accepteren dat we de kleinste zijn?