Werken in de tropen: aflevering 5

Mijn correspondentie komt niet op gang (of ben ik te ongeduldig?). De voorstellen die ik indien, lijkt ‘de bureau’ in Europa niet (genoeg) te interesseren of het is zo interessant dat ze al iemand hebben die eraan werkt (denk aan Chili, Bolivia, Venezuela, Brazilië). De zeldzame stukken die ik indien worden telkens opnieuw in vraag gesteld. Alsof ik niet goed ben in mijn werk. Alsof ik het niet geschreven heb hoe ik het heb gezien en gehoord. Alsof zij het vanachter ‘de bureau’ beter weten.

Hoe meer ik lees over de wereld, over corruptie, oorlog, politiek, handel, immigratie, honger en onrecht, hoe meer moedeloos ik word. Twee handen trekken me elk een andere richting uit: hoe zorg ik ervoor dat ik degene ben die erover mag schrijven en: wíl ik wel die persoon worden die erover mag schrijven? Want ik weet dat berichtgeving wordt aangepast naar de smaak van de lezer. Zo krijgt mijn reportage over het ontwikkelingsland Guyana de kop ‘Straatarm Guyana in de greep van oliekoorts’, zonder dat ik het woord ‘arm’ heb gebruikt in mijn tekst. Zonder mijn inbreng, zonder mij op de hoogte te stellen van deze titelkeuze, zie ik die kop plots boven mijn artikel verschijnen. En de hele wereld kan lezen dat ik dat heb gezegd, zonder dat ik het heb geschreven. Hoe moet je nog trots zijn op zo een publicatie?

Ik lijk alleen nog in staat om goed over mezelf te schrijven, omdat ik weet dat ik daarmee het dichts bij mijn waarheid blijf. Niemand vervormt mijn woorden, niemand bepaalt dat ik recht door zee moet gaan, niemand stelt dat de details er niet te doen, niemand zegt dat mijn tekst rommelig is. Ik beslis wat er toe doet. Ik beslis wat jij leest, hier op mijn blog. De integere journalist zou hetzelfde moeten doen in haar artikel, maar wordt bespeeld door haar eigen beroepenveld. ‘De bureau’ dwingt me te schrijven op een manier die niet (helemaal) waar is. En om het spannend te maken plakken ze er een sappige en/of tegenstrijdige titel op. Want op ‘Straatarm Guyana in greep van oliekoorts’ wordt nu eenmaal meer geklikt dan ‘Olie geeft Guyana hoop op betere toekomst’ (of zoiets).

Details moeten overboord, daar heeft niemand tijd voor. Maar het is in de details dat we gevormd worden. Het is in de details dat een land bestuurd wordt, dat een cultuur beleefd wordt. Het is in de details dat fouten worden gemaakt, de nuance wordt gevormd. Een conflict in een land dat we niet kennen is toch niet in 800 woorden uit te leggen?

Op dagen als vandaag wil ik er de brui aangeven. Want de wereld zou beter af zijn als mijn droom niet uitkomt. Dat is dan alvast één journalist minder die het verhaal niet mag schrijven hoe die het ziet en hoort. Op dagen als vandaag wil ik me met mijn dagboek verstoppen in het bos. Om daar te gaan schrijven over mijn eigen gelijk, de hele dag lang. Geloof me, ik kan dat.

Maar door op mijn blog tekeer te gaan tegen het onrecht in de (media)wereld help ik ook niemand vooruit (buiten mezelf dan, een beetje). Toch, het moet anders kunnen. Want met misplaatste publicaties doe ik niet alleen dit land en haar inwoners, maar ook mezelf onrecht aan. Daarom ga ik op zoek naar een alternatief, als dat al bestaat.

En als het me niet lukt, tjah. Dan misschien heeft ‘de bureau’ gelijk, en zijn mijn teksten te rommelig. Maar ze zijn tenminste wel van mij.