De deuren van het rechtsgebouw vliegen open en de journalisten benen naar buiten. Met hun hoofd boven hun telefoon of aan hun oor schreeuwen ze het vonnis uit: president Desiré Bouterse is veroordeeld tot 20 jaar celstraf! In een combinatie van opwinding en ongeloof lopen ze bijna tegen elkaar aan. Als een lopend vuurtje verspreiden de woorden uit onze mond zich over onze aardbol. Van The New York Times tot BN DeStem, één voor één verschijnen de artikelen op onze smartphone. Ik zit op een bankje, naast mij zit een vooraanstaand Nederlandse correspondente. Zij heeft niet veel werk, want haar stuk was eigenlijk gisteren al geschreven. Met hier en daar een kleine aanpassing stond datzelfde stuk in de minuut dat ze het gerechtsgebouw verliet al online. ‘Hier wordt het nieuws gemaakt, je begrijpt er werkelijk niets van’, zeg ik tegen haar terwijl we onze collega’s gadeslaan. Ze moet lachen.

Het decemberstrafproces, dat is niet alleen spannend voor iedereen die nog interesse heeft in wat er 37 jaar geleden is gebeurd. In de nacht van 7 op 8 december 1982 werden toen 15 tegenstanders van het regime uit hun bed gelicht en later op de dag in koele bloede vermoord. Getuigenissen – voorgelezen in de rechtbank – spreken over militairen die ‘maaiden met machinegeweren’. De 15 onschuldige burgers, die in de cel geen weg op konden, vonden de dood nadat ze eerder gemarteld en afgeranseld waren, mét de wetenschap dat ze vermoord zouden worden. Van de 15 lijken had de meerderheid geen tanden meer. Verschillende botten waren gebroken. Het bevel voor de moorden kwam van van toenmalig legerbevelhebber Desiré Bouterse, en huidig president van Suriname. Het is dus niet zo lang geleden als het jaartal doet vermoeden.

Wereldnieuws
Wereldnieuws: een zittende president die door drie vrouwen wordt veroordeelt tot een jarenlange celstraf wegens medeplichtigheid aan moord. De achterban van Bouterse, die vooralsnog niet veel in aantal lijkt te zijn afgeslankt, spreekt van ‘Surinaamse rechters die zich niet aan de Surinaamse wet kunnen houden’ en wijzen op de Amnestiewet (verworpen door de Krijgsraad), de aankomende verkiezingen en de poging van Nederland (premier Rutte was zo slim om al een beschuldigend statement te lossen terwijl de rechter nog niet klaar was met het voorlezen van het vonnis) om dit ‘politiek proces’ tegen een nieuwe verkiezingswinst te gebruiken. ‘Was het maar zo gemakkelijk’, smaalde Bouterse, inmiddels al 74 jaar, dit weekend bij zijn aankomst in Suriname. Hij was ten tijde van de uitspraak op staatsbezoek in China, en dat is volgens de mofo kranti (mondelinge krant, oftewel achterklap) geen toeval.

Niemand (buiten Bouterse zelf, misschien) had een uitspraak verwacht, zelfs de advocaat van de nabestaanden niet. De Krijgsraad, die al sinds 2007 het proces tegen Bouterse leidt, had via de pers gemeld dat het proces afgelopen vrijdag zou worden beëindigd en dat er een datum zou worden gesteld waarop het vonnis zou worden uitgesproken. Advocaat van de nabestaanden, Hugo Essed, zei tegenover de lokale pers dat hij nog in 2019 hoopte op een uitspraak.

Die wens is afgelopen weekend – vroeger dan verwacht – uitgekomen. Suriname heeft een tot medeplichtigheid-aan-moord veroordeelde president, die volgens de grondwet nu geen president meer mag zijn en dat na de verkiezingen van mei 2020 ook niet meer kan worden. Maar Suriname heeft ook al 9 jaar een president die ooit een dictator was, en dat tweede personage lijkt hem beter af te gaan dan die eerste. ‘God heeft me hier gezet, geen rechter haalt mij weg’, zei Bouterse tegenover zijn achterban in de nacht van 10 op 11 december. De honderden – sommige media spreken van duizenden – mensen die hem met paarse vlaggen, sjaals en shirts ontvingen op de luchthaven applausideereden, scandeerden en schreeuwden hun instemming. Dat belooft.

Palu’s worsten
Het worden spannende tijden in Suriname, dat schrijft iedereen. Maar zolang er geen gevangenneming door de rechter wordt geëist, blijft Bouterse op vrije voeten. En blijft hij president, met een parlement waarin zijn partij de meerderheid geniet. Met de partijtop gaat hij nu alle juridische procedures en mogelijkheden voor de toekomst na, een intensieve onderneming die ongetwijfeld veel tijd en aandacht van de partij zal vragen. En dat is nu niet iets wat Suriname, die afstevent op een volgende crisis, nodig heeft.

Terwijl ik thuiskom van het proces van de eeuw, staan mijn buurmannen – zoals elke avond – te chillen voor de winkel. ‘Palu’s worsten’ voorziet onze straat elke vrijdagavond van warme worsten en een fleurige parasol, en dat trekt net dat beetje meer mannen naar de winkel. Ze discussiëren over dezelfde soort onderwerpen als alle andere avonden: over Barcelona versus Real Madrid, over de nieuwste Amerikaanse Land Rover die op Facebook te koop staat voor nog geen 50.000 euro (is het een fake, of niet?), en – natuurlijk – over vrouwen.

Het leven draait gewoon door, veroordeelde president of niet.