Gisteren droomde ik dat ik teveel las. Ik kreeg het benauwd. Ik las zoveel dat er geen tijd was om nog dingen te doen, met als resultaat geen resultaat. Net voor ik wakker schrok hoorde ik iemand schreeuwen dat ik moest “doen, ga doen!”. Ik stapte uit bed met het gevoel uit een nachtmerrie te zijn ontwaakt.

Ik heb – nog steeds – geen televisie in huis. En aangezien Suriname al sinds maart (of was het april?) een avondklok heeft, heb ik al heel wat boeken, artikelen en magazines verslonden. Want hoe moet ik anders die lange avonduren door? The White Man’s Burden van William Easterly (een harde kluif voorzien van veel cijfers en statistieken), The Orphan Master’s Son van Adam Johnson (op aanraden van Barrack Obama), de ‘unauthorised’ biografie van Gerry Adams: Man of war, Man of peace (als vergoeding voor mijn vrijwillige bijdrage in de lokale bibliotheek) en ‘Verzet en rede in tijden van nepnieuws’ van Susan Neiman (want niets is zo belangrijk als mijn baan) houden me gezelschap. En voor het eerst in mijn leven vraag ik mij af: kan een mens teveel lezen?

Want niet alleen zijn er deze vrienden, ik begin de dag op het werk met het lezen van drie (van de vier) Surinaamse kranten en doorheen de dag stop ik met scrollen op Facebook omdat ik een artikel aanklik. In de tussentijd moet ik zelf ook nog mijn eigen artikelen zien te schrijven, en dat gaat gepaard met … veel lezen. Nu ik erover nadenk: het is een wonder dat ik kook.

De wereld rond mij vergaat – oorlogen, pandemieën, kapitalisme, artificial intelligence, de opwarming van de aarde en ga nog zo maar even door – maar de zon komt elke dag op alsof er niets aan de hand is. En ze gaat onder alsof er niets is gebeurd.

Ze zeggen kennis is macht. Maar hoe meer ik lees, hoe meer ik tot de ontdekking kom dat ik eigenlijk niets weet. En hoe meer ik lijk te weten, hoe meer gevangen ik mij voel. Ze zeggen nu ook dat de wereld stil staat, bij jou en bij mij. We wachten allemaal op ‘het einde’, wanneer Covid-19 moe is gestreden en we terug kunnen gaan dansen. Een avondje uit, een avondje jong zijn, een avondje zorgeloosheid. Ondertussen worden de rijken in dit land – en in de vele landen daarbuiten – steeds rijker en de armen steeds armer. En wanneer de rijken geld nodig hebben moet de middenklasse het gelach betalen (letterlijk: wij betalen zodat de rijken kunnen lachen). Als er iets is wat ik inmiddels heb geleerd, is het wel dat bedrog loont.

Ik weet dat ik jong ben, maar man, wat voel ik me oud deze dagen! Ik ben zo verantwoordelijk, zo braaf. Ik ga elke avond om 11 uur slapen (mijn ogen vallen toe als op commando), en ik ben voor 9 uur op kantoor. Als ik uit huis ga is het om te sporten, werken of naar de winkel te gaan. De financiële crisis laat mijn salaris niet meer toe iets extra’s voor mezelf te kopen. Het is eten en de huur betalen. Ik ben altijd voor de avondklok thuis en ben al langer dan een half jaar niet dronken geweest. Al mijn wilde verhalen moet ik zoeken in mijn archief, want tegenwoordig staan in mijn dagboek alleen maar verwensingen en doordenkers die meer thuishoren op de universiteit van toekomstige psychologen.

Eén van mijn oude blogs ‘Wedergeboorte‘ gaat over mijn laatste vlucht naar huis, na negen maanden wereldreis. Ik voelde me onoverwinnelijk, zelfstandig en onafhankelijk. Ik sprak – schreef – ook over een ‘onafhankelijke intense vrijheid’ waar ik – toen al – naar terug verlangde. Ik was 22 jaar. Ik vond mezelf niet naïef maar pretendeerde tegelijk de wereld wel te kennen. Ik zat vol levenslust.

Net zoals een oude oma met een mengeling van trots en benijd terugkijkt op haar lichaam als twintiger, net zo kijk ik terug op mijn belevenissen in 2016. Van de levenslust en het nieuwe begin waar ik toen over schreef, blijft vier jaar later weinig overeind. Ik denk nu meer dan dat ik doe. Het maakt me voorspelbaar, beredenerend, aarzelend, lusteloos en alles behalve ondernemend. Ik hou er niet van.

De vraag is, wat doe ik eraan? Stoppen met lezen kan niet het juiste antwoord zijn. Zal ik vanavond dan toch maar rebelleren, de afwas laten staan voor morgen en om 11u30 gaan slapen?